Patron

Tadeusz Kościuszko urodził się w Mereczowszczyźnie na Polesiu 4 lutego 1746 roku. Był czwartym dzieckiem Tekli i Ludwika Tadeusza Kościuszki. Na chrzcie 12 lutego 1746 roku dostał imiona Andrzej Tadeusz Bonawentura. Z czasem wyeksponował drugie imię i takim go znamy.

W roku 1765 powstała w Warszawie Szkoła Rycerska czyli Korpus Kadetów, w poczet których Kościuszko został zaliczony 18 grudnia tego roku. Rok później otrzymał patent oficerski, a przed 1770 rokiem miał już stopień kapitana. Wtedy pojechał do Francji na studia, mając królewskie i korpusowe stypendium. Tam do końca wykrystalizowały się jego zainteresowania inżynierią i ekonomią. Wrócił do Rzeczpospolitej już po I rozbiorze i pacyfikacji Konfederacji Barskiej.

Na ojczystej ziemi znalazł się bez pracy. Nie znalazł zatrudnienia również w armii, której liczebność została zredukowana do 10 tysięcy żołnierzy. Brak środków do życia i nieszczęśliwa miłość pchnęły Kościuszkę ku podróży do Ameryki. W Filadelfii został przyjęty do armii Washingtona jako inżynier w randze pułkownika. Tu, w dążeniu do niepodległości Stanów Zjednoczonych, zaprzyjaźnił się z najbardziej poważanymi do dzisiaj bohaterami, a dzięki osobistym zasługom stanął w ich szeregu. Przez trzy lata nadzorował prace w najsławniejszej akademii wojskowej świata – West Point.

Wracał do Polski w 1784 roku opromieniony chwałą bohatera i przepełniony ideałami wolnościowymi i demokratycznymi.

Na kilka lat osiadł w rodzinnych Siechnowiczach. Mimo skromnych dochodów, z trudem wystarczających na niezbędne wydatki, Kościuszko ograniczył pańszczyznę podległym mu chłopom. Odtąd mieli odpracowywać tylko dwa dni w tygodniu. Kobiety zwolnione zostały od pracy zupełnie.

Kolejne zmiany w życiu Kościuszki zaszły wraz z uchwaleniem przez Sejm Wielki uchwały podnoszącej liczebność wojska do 100 tysięcy. Powstała dla Kościuszki szansa kariery wojskowej w armii Rzeczypospolitej. 12 października 1789 otrzymał podpisaną przez króla nominację na generała majora wojsk koronnych.

Dążenia Polaków do wzmocnienia ojczyzny wywołały niepokój Rosji oraz Prus, a także części rodzimej magnaterii, związanej z obcymi mocarstwami. W kwietniu 1792 spiskowcy magnaccy, Szczęsny Potocki, Seweryn Rzewuski i Franciszek Ksawery Branicki, przygotowali akt konfederacji, ogłoszony 14 maja w pogranicznej miejscowości Targowica, a w kilka dni później armia rosyjska, na prośbę targowiczan, przekroczyła granice Rzeczypospolitej.

Rozpoczęła się wojna polsko-rosyjska. 18 czerwca 1792 roku doszło do zwycięskiej bitwy pod Zieleńcami. Dla uczczenia tego zwycięstwa ustanowiony został przez króla Order Virtuti Militari. Na pierwszej liście odznaczonych widnieje, między innymi, nazwisko generała majora Tadeusza Kościuszki. W tym samym roku został odznaczony Orderem Orła Białego, a francuskie Zgromadzenie Prawodawcze nadało m.in. Washingtonowi i Kościuszce tytuły honorowych obywateli Francji.

Od 1793 roku planował organizację powstania. 24 marca 1794 na rynku krakowskim złożył narodowi uroczystą przysięgę i objął formalnie przywództwo insurekcji jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej. Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego.

Katarzyna II wysłała przeciw Kościuszce swego najlepszego wodza Aleksandra Suworowa, wiodącego 12 tys. żołnierzy i 39 armat. Była to siła miażdżąca powstanie. Klęska pod Maciejowicami przypieczętowała los insurekcji. Kościuszko spędził w niewoli dwa i pół roku. Zwolniony po śmierci Katarzyny II przez cara Pawła, pojechał do Ameryki, by odzyskać zaległy żołd i posiadłość ziemską. Dochód przeznaczył na wykup i uwolnienie murzyńskich niewolników. Powrócił do Europy, rozmawiał z Napoleonem i carem Aleksandrem o przyszłości Polski. Nie podjął współpracy z żadnym z nich, gdyż słusznie uważał, że sprawę polską traktują instrumentalnie.

Pod koniec życia wyjechał do Szwajcarii, gdzie zmarł w Solurze (Solothurn) w 1817 roku. W domu, w którym zmarł znajduje się dziś jego muzeum. Ciało Kościuszki przewieziono w 1818 roku do Krakowa, gdzie spoczywa w kryptach królewskich obok ks. Józefa Poniatowskiego.

Na całym świecie jest to jeden z najbardziej znanych bohaterów – któremu poświęcone są pomniki, nazwy ulic i miejscowości a nawet Góra Kościuszki w Australii (najwyższy szczyt kontynentu).

Był i nadal pozostaje symbolem WOLNOŚCI.